۳۰ میلیون هکتار از عرصههای بیابانی کشور تحت تاثیر فرسایش بادی
تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۰۷۹۹۷
طی چند سال اخیر به دلیل کمبود بارش، خشکسالی، تغییرات کاربری اراضی وبه طور کلی اقدامات انسان کشور دچار بیابانزایی شده است.
وحید جعفریان درباره سرعت بیابانزایی در کشور اظهار کرد: ما باید بپذیریم که در حال تجربه یکی از سختترین دورههای خشکسالی در زمینههای مختلف اقلیمی، هیدرولوژی، کشاورزی، اقتصادی و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
افزایش مقادیر پدیدههای حدی با استمرار خشکسالی
وی افزود: با افزایش و استمرار خشکسالی حتی فراوانی مقادیر حدی همچون توفانهای شدید، سرمای دیرهنگام یا زودهنگام و گرما نیز نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است. این مقادیر حدی در شرایط حداقلی یا حداکثری قرار دارند و اکوسیستمهای آسیبپذیر بیابانی را تحت تاثیر قرار میدهند.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با تاکید براینکه بیابانزایی از عوامل انسانی نیز تاثیر میپذیرد، گفت: عوامل انسانی بهصورت مستقیم و غیر مستقیم در مسئله بیابانزایی متهم درجه نخست هستند. از جمله فعالیتهای انسانی تاثیرگذار بر بیابانزایی میتوان به سوء مدیریت منابع آبی، احداث سدهای بزرگ در بالادست، بیتوجهی به حقآبههای عرصههای پاییندست، تغییر کاربریهای بیملاحظه، نبود برنامه روشن آمایش سرزمین با توجه به ظرفیت حمل گرو و غبار و قابلیتها و یا محدودیتهای اکوسیستمهای آسیبپذیر مناطق بیابانی، کشاورزی غیر حفاظت شده، چرای بی رویه دام و... اشاره کرد.
وی ادامه داد: این مسائل میتوانند در سیاستگذاریهای کلان، بیتوجهی به ظرفیتهای اقتصادی، اجتماعی و همینطور فرهنگی ریشه داشته باشند. ما باید بهصورت عملی به این حوزهها توجه کنیم و فرهنگ مدیریت پایدار سرزمین را به عنوان یک موضوع چندوجهی، درهم تنیده و پیچیده با نقشآفرینی بخشهای متعدد و مختلف بررسی کنیم. اگر به این صورت نباشد، بیابان زایی شدت مییابد و به مراتب فراتر، گسترده تر و عمیقتر میشود و این شدت با اقداماتی که ما برای مقابله با بیابانزایی انجام میدهیم در حال حاضر توازن ندارد.
بخشینگری؛ آفت مدیریت مسایل محیط زیستی
جعفریان تاکید کرد: اگر نتوانیم بیلان منفی دشتهای کشور و رویداد منفی آب همچنین حقآبه تالابهای زیست محیطی را جبران کنیم و آبهای سیلابی که هر چند سال یک بار دشتهای کشور را سیراب و پوشش گیاهی را برای چند دهه تضمین میکردند به شرایط اولیه برگردانیم، بعید میدانم بتوانیم چاله جازموریان، دشت سیستان، منطقه سرخس و ارومیه را تنها با اقداماتی همچون نهالکاری و... حفظ و شرایط آنها بهتر کنیم. این مسائل ریشه بسیار عمیقی دارند و به همین دلیل نیز یک ائتلاف جهانی با عنوان کنوانسیون مقابله با بیابانزایی برای مقابله با تخریب سرزمین و پیامدهای آن شکل گرفته است که در این زمینه ایران جزو کشورهای پیشتاز در این کنوانسیون به شمار میرود و در دهههای مختلف نیز بهطور جدی جریانسازی کرده است اما نباید بهطور مثال برای مشکل گرد و غبار یک ساختار جداگانه ایجاد شود و یا بخشی از یک سیستم به این مسئله بپردازد و این یک اشتباه بزرگ استراتژیک است. بخشینگری یکی از مهمترین آفات مدیریتی از جمله مدیریت پدیدههای پیچیدهای همچون محیط زیست و منابع طبیعی است که تا حدودی ما نیز به آن مبتلا هستیم.
لزوم ارتقای قوانین حوزه مالکیت برای مدیریت گرد و غبار
وی با تاکید بر اینکه پیامدهای تخریب سرزمین باید با توجه به مسائل، علل و ریشههای دیگر حل شود، گفت: گرد و غبار یکی از حلقههای یک زنجیر بزرگ است و نمیتوانیم بهطور جداگانه به آن فکر و آن را کنترل کنیم. یکی از مهمترین اقداماتی که در رابطه با مقابله با بیابانزایی میتوانیم انجام دهیم، بهبود قوانین در حوزه مالکیت و حق دسترسی جوامع محلی است که کارگروه گرد و غبار حتی به آن فکر هم نمیکند. برخی فکر میکنند اعتباری بگیرند و نهالکاری یا مالچپاشی کنند و بگویند خاک اینجا تثبیت شد اما مشکلات بسیار عمیقتر از این مسائل است. جامعه جهانی طی ۳۰ سال قدم به قدم دانش خود را تقویت کرده و به نقطهای رسیده است که میگوید باید در زمینه مالکیت زمین و یا حق بهرهبرداری از زمین فعالیت کنیم.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: بر اساس آخرین مطالعات درسال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ میلیون هکتار از عرصههای بیابانی کشور تحت تاثیر فرسایش بادی هستند، یعنی شرایط خشکی زمین، زمینشناسی و پوشش گیاهی و شرایط اقلیمی بهنوعی باعث میشود خاک نسبت به باد آسیبپذیر باشد و جابه جا شود. این جابجایی هم میتواند در منشاء و هم درمنطقه حمل و هم محل انباشت رسوبات همچون تپههای ماسهای خسارتزا باشد. رسالت اصلی دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نیز مهار و کنترل فرسایش باد در مناطق خسارتزا است. این مناطق خسارتزا کانونهای بحرانی فرسایش باد هستند.
وی تصریح کرد: از ۳۰ میلیون هکتار منطقه تحت تاثیری که در کشور وجود دارد، ۱۴ میلیون هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی است. بهطور متوسط در طول برنامه ششم توسعه سالانه حدود ۳۰۰ هزار هکتار از کانونهای بحرانی فرسایش بادی را کنترل کردیم اما با توجه به اینکه حدود یک میلیون هکتار در سال به سطح کانونها افزوده میشود یک عدم توازن جدی بین کنترل کانونها و افزایش میزان آنها وجود دارد.
به گفته جعفریان خوشبختانه طرح بزرگ ملی با عنوان نهضت جهادی یک میلیارد اصله نهال در دستور کار قرار دارد. طرحهای بزرگ نیازمند یک دانش عمیق از ظرفیتهای اکولوژیک، ایجاد زیرساختهای مناسب و ایجاد یک بستر مشارکتی برای اطمینان از پایداری مشارکتها است. برای انجام این اقدام توجه آحاد جامعه بسیار کمک کننده است تا ما بتوانیم با تامین منابع و با مشارکت جدی بنگاههای بزرگ مالی و سرمایهگذاریهای بنگاههای سرمایهداری بزرگ در این راستا گام برداریم و این عقب ماندگی را جبران کنیم.
معدنکاوی از جمله عوامل مهم تاثیرگذار بر افزایش بیابانزایی
وی درباره تاثیر معدنکاوی بر افزایش بیابانزایی اظهار کرد: بخش گسترده ای از بیابانزایی در کشور ایران متاثر از اقدامات معدن کاوی در کشور است که بسیاری از آنها در مناطق خشک و بیابانی هستند. سوال مهم این است که چگونه میتوانیم منابع اعتباری مورد نیاز برای شتاببخشی به فعالیتهای بیابانزایی داشته باشیم؟ در بسیاری از کشورهای دنیا مالیات قابل توجهی برای این بنگاههای مالی در نظر گرفتهاند و تامین کننده اصلی خسارات سرزمین خودشان هستند و نمیشود که برخی دستگاهها تخریب کنند و سودهای چندصد برابری ببرند درصورتی که منابع طبیعی با اعتبارات بسیار محدود که اعتبار آن شاید برای احداث یک سد بزرگ هم کافی نباشد، بخواهد پاسخگوی این گستره وسیع با این پیچیدگی تخریب باشد.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: جایگاه مسئولیت اجتماعی باید در نظام برنامهریزی بازنگری شود همچنین موضوع مالیات سبز نیز باید بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد. از جمله موارد دیگری که باید مورد توجه واقع شود میتوان به پرداخت برای خدمات اکوسیستم که در اصطلاح اقتصاد زیست محیطی است، اشاره کرد. ابزارهای بازدارنده و ابزارهای تشویقی همچنین حمایتی باید بهدرستی همچون چرخ دنده در کنار یکدیگر قرار گیرند و همسوی یکدیگر حرکت کنند.
جعفریان در پایان تصریح کرد: موضوع کمی دشوار است چراکه وقتی موضوع کارهای مشارکتی به میان میآید این مسئله نیز پیش میآید که چگونه بودجه دستگاهها ادغام و نتایج به دست آمده تفکیک شود همچنین چگونه به یک پروژه نظارت داشته و پاسخگوی دستگاههای نظارتی باشیم؟و... اینها مسائل کوچکی هستند که در سیاستگذاریها باید به آنها توجه جدی شود.
منبع: خبرگزاری ایسنامنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: مقابله با بیابان زایی میلیون هکتار فرسایش بادی گرد و غبار تحت تاثیر کانون ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۰۷۹۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رفع تصرف بیش از دو هزار هکتار اراضی ملی و منابع طبیعی در آذربایجانغربی
به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای مرکز مهاباد؛ رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی گفت: با ورود دستگاه قضایی بیش از دو هزار و 100 هکتار از اراضی ملی و منابع طبیعی استان در سال گذشته که مورد تعرض و تصرف عده ای افراد سودجو قرار گرفته بود با اقدامات قانونی رفع تصرف شد.
ناصر عتباتی افزود: اقدامات قانونی که در این خصوص صورت گرفت شامل رفع تصرف بیش از ۳۴۹ هکتار در اجرای تبصره ماده ۵۵ و بدون ارجاع به محاکم، قلع و قم ۱۸۲ فقره در مساحتی بالغ بر ۱۵۹ هکتار، اجرای احکام خلع ید در یکهزار و ۱۳۷ فقره به مساحت بیش از یکهزار و ۲۴۷ هکتار بود.
عتباتی، همچنین به اقدامات صیانتی در مقابله با تغییر کاربری غیرمجاز اراضی زراعی و باغی در سال گذشته نیز پرداخت و گفت: دستگاه قضایی استان پارسال به منظور مقابله با تغییر کاربری غیرمجاز اراضی زراعی و باغها با تشکیل قرارگاه پیشگیری از تغییر کاربری غیرمجاز اراضی در استان و شهرستانها با محوریت سازمان جهادکشاورزی استان، دو هزار و ۶۸۶ مورد تغییرکاربری غیر مجاز در سطح استان به مساحت بیش از ۸۲ هکتار را شناسایی و در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها به تعداد ۸۰۲ مورد به مساحت بیش از ۱۵ هکتار و اجرای احکام قطعی محاکم کیفری به تعداد ۲۱۳ مورد به مساحت بیش از شش هکتار به تعداد یکهزار و ۱۵ مورد قلع و قمع مستحدثات از تغییر کاربری در این اراضی جلوگیری کرد.
رئیس کل دادگستری استان ، همچنین با اشاره به رفع تصرفات غیر مجاز اراضی ساحلی، بستر و حریم رودخانهها و انهار طبیعی گفت: در سال گذشته بیش از ۶۵ هکتار از تصرفات غیر مجاز اراضی ساحلی، بستر و حریم رودخانهها و انهار طبیعی استان رفع تصرف شد.